المصادر والمراجع
                                                                                                                -الخبازة، محمد 2009)، صورة الآخر في شعر المتنبي نقد ثقافي، ط1(بيروت، المؤسسة العربية للدراسات والنشر.
                                                                                                                -الشربيني، لطفي (د.ت)، معجم مصطلحات الطب النفسي، د. ط ،د. م، سلسلة المعاجم الطبية المتخصصة.
                                                                                                                -العويس، إبراهيم (2016)، في مديح الظل لتانيزاكي: فعل إيمان جمالي من الشرق العميق، موقع إلكتروني، مقالة      www.alhayat.co
                                                                                                                -القرى إدريس، (د.ت)، التماهي وفعالية الخطاب التداولي في السمعي البصري، ع4، د. م، مجلة الأثر.
                                                                                                                -المهداوي، صفاء عبد الفتاح محمد (2013)، الأنا في شعر محمود درويش، دراسة سوسيوثقافية في دواوينه، ط1، الأردن، عالم الكتب الحديث.
                                                                                                                -النعمي، حسن (2009)، الرواية السعودية واقعها وتحولاتها، ط2، الرياض، منشورات وزارة الثقافة والإعلام.
                                                                                                                  -الهرماسي، محمد صالح (2001)، مقاربة في إشكالية الهوية المغرب العربي المعاصر، ط2، دمشق، دار الفكر.
                                                                                                                -جاد، مي محمد محمود (2019) الوسواس القهري وعلاقته ببعض المتغيرات النفسية، مج12، ع12: مصر، جامعة عين شمس كلية الآداب قسم علم النفس، مجلة الخدمة النفسية.
                                                                                                                -جوانب مظلمة في حياة الروائي الإمريكي إرنست همنغواي، (2014) مقالة (موقع إلكتروني، سينار، 
www.snyar.net)
                                                                                                                 -حب الله عدنان (2004)، التحليل النفسي للرجولة والأنوثة من فرويد إلى لاكان، د. ط: الجزائر، منشورات ANE.
                                                                                                                -ريكور، بول (2009)، الهوية والسرد، ترجمة: حاتم الورفلي، د. ط، بيروت، دار التنوير.
                                                                                                                -زيور، نيفين مصطفى (1998)، جاك لاكان المرآة وتكامل صورة الجسد، بحوث ومقالات، ع150، دار المنظومة.
                                                                                                                -صليبا، جميل (2001)، المعجم الفلسفي، ترجمة خليل أحمد خليل، ج2، ط2، بيروت، العالمية للكتاب.
                                                                                                                -عباس، فيصل(1996) التحليل النفسي والاتجاهات الفرويدية، المقاربة العيادية، د. ط، بيروت، دار الفكر العربي.
                                                                                                                -عباس، فيصل عباس(2008)، الاغتراب، الإنسان المعاصر وشقاء الوعي، ط1، بيروت، دار المنهل اللبناني.                                                                                 
                                                                                                                -علي، مازية حاج محمد (2016)، الهوية وسرد الآخر في روايات غسان كنفاني، رسالة لنيل درجة الدكتوراه، سكرة، جامعة محمد خيضر.
                                                                                                                 -عويضة، كامل محمد (1996)، السلوك الإنساني، ط 1، بيروت، دار الكتب العلمية.
                                                                                                                -عناني، محمد (2023)، علم النفس التحليلي عند كارل جوستاف يونج، دراسة ومعجم، د. ط (المملكة المتحدة، هنداوي للنشر.
                                                                                                                  -غريغوار، منصور، الحسني، سيد (2001)، نحن والآخر، حوارات لقرن جديد، ط1، دمشق، دار الفكر.
                                                                                                                -فرويد، سيجمند (2013)، الأنا والهو، ترجمة: محمد عثمان نجاتي، ط4: بيروت، والقاهرة، دار الشروق.
                                                                                                                -فرويد، سيغموند (2006)، علم نفس الجماهير وتحليل الأنا، ترجمة: جورج طرابيشي، ط 1: بيروت، دار الطليعة.                                  
                                                                                                                -كاظم، نادر (2004)، تمثيلات الآخر صورة السود في المتخيل العربي الوسيط، ط1، بيروت، المؤسسة العربية للدراسات والنشر.
                                                                                                                  -كاظم، نجم عبد الله (2020)، كافكا في الرواية العربية (السلطة والبطل المطارد)، بحث، مج26، ع1، دمشق، مجلة جامعة دمشق.
                                                                                                                 -لالاند، أندريه (2001)، موسوعة لالاند الفلسفية، ترجمة: أحمد خليل، ط2، مج1: بيروت، منشورات عويدات.
                                                                                                                -مجدوب، دليلة (2018)، البعض من نماذج التكرار في التفكير الفرويدي اللاشعوري، مقال: د. م، علم النفس.                          
                                                                                                                -محمد، عزيز (2017)، الحالة الحرجة للمدعو ك، ط1 (بيروت، دار التنوير للطباعة والنشر.
                                                                                                                  -مسلم، محمد (2004)، خصوصيات الهوية وتحديات العولمة، ط1، الجزائر، دار قرطبة للنشر.
                                                                                                                -مندور، محمد (د.ت)، الأدب ومذاهبه، د. ط، القاهرة، دار نهضة مصر للطبع والنشر.                 
                                                                                                                -وهبة، مراد (2007)، المعجم الفلسفي معجم المصطلحات الفلسفية، د. ط، القاهرة، دار قباء الحديثة.
                                                                                                                -وهوليورن، هارلمبس (2010)، سوشيولوجيا الثقافة والهوية، ترجمة: حاتم حميد محسن، ط1، دمشق، دار كيوان للطباعة.
                                                                                                                -وينتاس، لابلانش (1997)، معجم التحليل النفسي، ترجمة: مصطفى حجازي، ط 2: بيروت، الموسوعة الجامعية للدراسات والنشر والتوزيع.
                                                                                                                - هيثم حسين، (2018)، الحالة الحرجة للمدعو ك شخصيات في أقسى لحظاتها، مقالة، ع498: السعودية، مجلة الفيصل.
                                                                                                                 
                                                                                                                 
                                                                                                                References:
                                                                                                                -Alkhabazati, muhamad 2009), Surat alakhar fi shier almutanabiy naqd thaqafaya, ta1 (birut, almuasasat alearabiat lildirasat walnashri.
                                                                                                                -ASherbiny, Lotfy (D.T.), Dictionary of Psychiatric Terms, Dr. i, d. M, series of specialized medical dictionaries.
                                                                                                                -Aleuays, 'iibrahim (2016), fi madih alzili litanizaki: faeal 'iiman jamaliin min alsharq aleamiqi, mawqie 'iilikturuni, maqalatan www.alhayat.co
                                                                                                                -Alquraa 'iidris, (da.t), altamahi wafaeaaliat alkhitab altadawulii fi alsameii albasari, ea4, du. ma, majalat al'athra.
                                                                                                                -Almihdawi, safa' eabd alfataah muhamad (2013), al'ana fi shier Mahmud darwish, dirasat susyuthaqafiat fi dawawinhi, ta1, al'urduni, ealam alkutub alhadithi.
                                                                                                                -Alniemi, hasan (2009), alriwayat alsaeudiat waqieuha watahawulatiha, ta2, alrayad, manshurat wizarat althaqafat wal'iielami.
                                                                                                                -Alharmasi, muhamad salih (2001), muqarabat fi 'iishkaliat alhuiat almaghrib alearabii almueasiri, ta2, dimashqa, dar alfikri.
                                                                                                                -Jad, mi muhamad Mahmud (2019) alwaswas alqahriu waealaqatuh bibaed almutaghayirat alnafsiati, mij12, ea12: masr, jamieat eayn shams kuliyat aladab qism ealm alnafsi, majalat alkhidmat alnafsiati.
                                                                                                                -Jwanib muzlimat fi hayat alriwayiyi al'iimrikii 'iirnist himinghuay, (2014) maqala (mawqie 'iilikturuni, sinar, 
www.snyar.net)                         
-Hab Allah eadnan (2004), altahlil alnafsiu lilrujulat wal'unuthat min firuid 'iilaa lakan, da. Ta: aljazayar, manshurat ANE.                            
                                                                                                                - Haytham Husayn, (2018), alhalat alharijat lilmadeui k shakhsiaat fi 'aqsaa lahazatiha, maqalatu, ea498: alsaeudiatu, majalat alfaysal.  
                                                                                                                -Rikur, bul (2009), alhuiat walsardi, tarjamatu: hatim alwurifili, da. Tu, bayrut, dar altanwiri.
                                                                                                                -Ziur, nifin mustafaa (1998), jak lakan almurat watakamul Surat aljasad, buhuth wamaqalati, ea150, dar almanzumati.
                                                                                                                -Sliba, jamil (2001), almuejam alfalsafi, tarjamat khalil 'ahmad khalil, ja2, ta2, bayrut, alealamiat lilkitabi.
                                                                                                                -Eabaasi, fayusal (1996) altahlil alnafsiu waliatijahat alfuruidiatu, almuqaribat aleiadiatu, da. Tu, bayrut, dar alfikr alearabii.               
                                                                                                                -Eabaasi, faysal eabaas (2008), alaightirabi, al'iinsan almueasir washaqa' alwaei, ta1, bayrut, dar almunhal allubnanii.                                
                                                                                                                -Eali, mazyat hajin muhamad (2016), alhuiat wasard alakhar fi riwayat ghasaan kanfani, risalat linil darajat aldukturah, sakrat, jamieat muhamad khaydar.                                                                
                                                                                                                -Eawidatun, kamil muhamad (1996), alsuluk al'iinsaniu, t 1, bayrut, dar alkutub aleilmiati.                                                                   
                                                                                                                -Enani, muhamad (2023), eilm alnafs altahlilii eind Karl justaf yunja, dirasat wamuejam, da. t (almamlakat almutahidati, hindawiun lilnashri.
                                                                                                                -Ghrighuar, Mansur, alhasani, sayid (2001), nahn walakhar, hiwarat liqarn jadidi, ta1, dimashqa, dar alfikri.                                       
                                                                                                                -Fruyid, sijmind (2013), al'ana walhaw, tarjamatu: muhamad euthman najati, ta4: bayrut, walqahirata, dar alshuruq.
                                                                                                                -Fruyid, sighmund (2006), eilm nafs aljamahir watahlil al'ana, tarjamatu: jurj terabit, t 1: bayrut, dar altalieati.
                                                                                                                -Kazim, nadir (2004), tamthilat alakhir Surat alsuwd fi almutakhayil alearabii alwasiti, ta1, bayrut, almuasasat alearabiat lildirasat walnashri.
                                                                                                                -Kazim, najm eabd Allah (2020), Kafka fi alriwayat alearabia (alsultat walbatal almutaridi), bihath, mij26, ea1, dimashqa, majalat jamieat dimashqa.
                                                                                                                -Lalandi, 'andirih (2001), mawsueat laland alfalsafiati, tarjamatu: 'Ahmad khalil, ta2, mij1: bayrut, manshurat euaydat.
                                                                                                                -Majduba, dalila (2018), albaed min namadhij altakrar fi altafkir alfirwidii allaashueuri, maqali: d u. mu, ealm alnafsi.
                                                                                                                -Mihamadu, eaziz (2017), alhalat alharijat lilmadeui ka, ta1 (birut, dar altanwir liltibaeat walnashri.
                                                                                                                -Muslma, muhamad (2004), khususiaat alhuiat watahadiyat aleawlamati, ta1, aljazayir, dar qurtibat lilnashri.
                                                                                                                -Mandur, muhamad (da.t), al'adab wamadhahibihu, da. Ta, alqahirati, dar nahdat misr liltabe walnashri.
                                                                                                                -Whbatun, murad (2007), almuejam alfalsafiu muejam almustalahat alfalsafiati, da. Ta, alqahirati, dar qaba' alhadithati.
                                                                                                                -Whuliurn, harlimbis (2010), sushiulujia althaqafat walhuiati, tarjamatu: hatim hamid mahsan, ta1, dimashqa, dar kiwan liltibaeati.
                                                                                                                -Wayantas, lablansh (1997), muejam altahlil alnafsii, tarjamata: mustafaa hijazi, t 2: bayrut, almawsueat aljamieiat lildirasat walnashr waltawziei.