إجراءات التقاضي أمام محكمة العدل الدولية ومدى إلزامية التدابير المؤقتة (تطبيقات قضائية)

المؤلف

أستاذ مساعد - قسم القانون العام - بكلية الحقوق - جامعة طيبة المدينة المنورة ، المملكة العربية السعودية

المستخلص

الملخص :
       إن محكمة العدل الدولية هي من أهم الأجهزة الرئيسية في الأمم المتحدة، فهي الجهاز القضائي الرئيسي في الأمم المتحدة، وبناءً على ذلك فهي لها دوراً عظيماً في فض المنازعات الدولية بين الدول الأعضاء، وغير الأعضاء في الأمم المتحدة، وتعمل على تعزيز سيادة القانون على الصعيد الدولي، سنتناول في البحث، اختصاصات المحكمة القضائي منه والافتائي، ثم التعرض لإجراءات التقاضي العادية، الكتابية منها والشفوية، أمام المحكمة، ثم الإجراءات العارضة، والتي من أهمها التدابير المؤقتة، والتي هي محور اهتمام دراستنا.
      ثم نتعرض لسلطة محكمة العدل الدولية في إصدار التدابير المؤقتة والتي هي وسيلة علاجية ووقائية، لحفظ حقوق طرفي النزاع لحين صدور الحكم النهائي، ولكن للأسف هناك بعضاً من الدول لا تمتثل لتلك التدابير، مما يشكل توهيناً للدور القضائي للمحكمة، والذي تقوم به في المجتمع الدولي، لأن عدم الامتثال لتلك التدابير قد يعرض حفظ السلام والأمن الدوليين للخطر، وهو الهدف الرئيسي للأمم المتحدة. ومع ذكر لبعض التطبيقات القضائية في نهاية البحث. ثم الخاتمة وقد اشتملت على أهم النتائج وأبرز التوصيات.
 

الكلمات الرئيسية

الموضوعات الرئيسية


a - alkutub alearabiatu:
1   - da/ 'ahmad 'abu alwafa, alwasit fi qanun almunazamat aldawliati, maktabat alrushdi, alrayadi, altabeat al'uwlaa, 1437h - 2016m
2   - alshaafieiu muhamad bashir, alqanun alduwliu fi alsilm walharba, munsha'at almaearifi, askandiriat,1971m
3   - husni musaa muhamad ridwan, dawr altahkim walqada' alduwliiyn fi taswiat munazaeat alhudud albahriati, dar alfikr walqanuni, albahrayni, 2013m.
4   - husayn suhayl alfatilawi, almunazaeat alduwaliata, alsilsilat alqanuniati, 1985m.
5   - haydar 'adham eabd alhadi, tadkhul alghayr 'amam mahkamat aleadl alduwaliati, dar alhamid lilnashr waltawziei, al'urdunn, altabeat al'uwlaa, 2009m.
6   - da/ rajab eabd almuneim mutawli, alwasit fi qanun almunazamat alduwliat alwadeiat wal'iislamia (dirasat muqaranat fima bayn alfikr alwadeii walfikr al'iislamii), huquq alnashr mahfuzat lilmualaf, 1431h - 2011m- 2012m.
7   - du/ salah eabd albadie shalbi, almunazamat alduwliat fi alfikr al'iislamii walqanun alduwli,2010m.
8   - da/ eali sadiq 'abu hif, alqanun alduwaliu aleama, munsha'at dar almaearifi, al'iiskandiriati, 1995m.
9   - du/ muhamad mustafaa yunus, qanun altanzim aldawlii (alnazariat aleamatu), dar alnahdat alearabiati, alqahiratu, masr, 2001m- 2002m.
10 - muhamad watariq almajdhuba, alqada' alduwali, manshurat alhalbi, bayruta, altabeat al'uwlaa, 2009m
11 - du/ mahmud sami jiniatun, alqanun alduwliu aleama, ta2, matbaeat lajnat altaalif waltarjamat walnashri, 1938m
12 - miftah eumar dirbash, wilayat mahkamat aleadl alduwaliat fi taswiat almunazaeati, dar aljamahiriat lilnashr waltawzie walaeilani, libya, altabeat al'uwlaa, 1999m.
13 - wasilat shabu, alwajiz fi qawaeid almunazaeat 'amam mahkamat aleadl alduwaliati, dar hawmih lilnashr waltawziei, aljazayir, 2011m.
b - rasayil almajistir waldukturah:
1 - hasanawi alearim, mahkamat aleadl alduwaliat kahayyat qadayiyat dualiatin, risalat majistir, fi alqanun alduwalii aleami wahuquq alansan, jamieat muhamad khaydar, bisukarhi, kuliyat alhuquq waleulum alsiyasiati, 2014m- 2015m.
2 - haydar musaa minkhi, eadam alaimtithal liltadabir almuaqatat limahkamat aleadl alduwaliati, risalat majistir, kuliyat alqanun jamieat babl.
d - aldawriaat walmajalaat alearabiat walqanuniatu:
1   - walid hasan fahmi, sultat alqada' waltahkim alduwliiyn fi aitikhadh 'iijra'at tahafuzia (muaqatatin(,mjalat ruh alqawanini, kuliyat alhuquqi, jamieat tanta, almujalad althaani, aleadad 88, 2019m.
2   - 'ahmad mansur, sultat mahkamat aleadl alduwaliat fi aitikhadh altadabir almuaqatati, bahath fi mawsueat hamaat alhaq, al'urduni, 2019m.
3   - sumyat bujlal, sultat mahkamat aleadl alduwliat fi aitikhadh altadabir almuaqatati, majalat al'iinsaniati, aleadad 48, almujalad bi, 2017m.
4   - dawr mahkamat aleadl alduwaliat fi daman alailtizam biqawaeid alqanun alduwalii al'iinsanii , bahath eilmi, jamieat 'ahl albayt , manshur fi majalat 'ahl albayt aleadad 17,rabit
( 17/issues/bayt-al-ahl/journals/research)
h - almawaqie alalkitrunia
-   https://www.un.org/ar/about-us/un-charter/statute-of-the-international-court alnizam alasasiu limahkamat aleadl alduwalia
-   rajie fi dhalik fatun kurdiun - warshat eamal ean al'iijra'at alqanuniat limahkamat aleadl alduwliat - rabit https://www.bing.com/videos/search?q
-   buhuth eilmiat - jamieat 'ahl albayt - dawr mahkamat aleadl alduwaliat fi daman alailtizam biqawaeid alqanun alduwalii al'iinsanii - alraabit alqanun | jamieat 'ahl albayt ealayhim alsalam (abu.edu.iq)
-   eaz aldiyn altayib adm - aikhtisas mahkamat aleadl alduwaliat fi alnizaeat alduwaliat wamushkilat alraqabat ealaa qararat majlis al'amn - safhat 46 - 49 - manqul min alnt bieunwan 'iijra'at mahkamat aleadl alduwliat alkhasat bialtadabir almuaqatat - manshur 16/6/ 2016m - alraabit
'iijra'at mahkamat aleadl aldawliat alkhasat bialtadabir almuaqata (almerja.com)
-   mashrueiat qarar mahkamat aleadl aldawliat hawl alharb bayn rusia wa'akuranya - ww.aljazeera.net/opinions/2022/3/23
w - alaitifaqiaat alduwaliatu:
1   - alnizam al'asasiu limahkamat aleadl aldawliat alnaafidh eam 1946m
2   - mithaq al'umam almutahidat almuaqae 26/6/1945m wadakhal hayiz alnafadh 24 'uktubar 1945m
3   - atifaqiat fiyinaa lilmueahadat alduwliat 1969m
zi- manshurat mahkamat aleadl alduwalia
-   mahkamat aleadl alduwaliat - manshurat 'iidarat al'iielam bial'umam almutahidati, niuyuk - 2001m
-   taqrir mahkamat aleadl alduwlia (1 'aghustus 2018 -31 yulih 2019,) aldawrat alraabieat walsabeun, almulhaq raqm 4, 4/74 A - - 2019m
-      mahkamat aleadl alduwaliatu, ('asyilat wa'ajwibat ean aljihaz alqayiyi alrayiysii lil'umam almutahidati), manshurat 'iidarat shiuwn al'iielam bial'umam almutahidati, niuyurki, raqm almabie, .2001 , A.99.I.25